tibet takvimi ne demek?

Tibet takvimi bir yılın 12 ya da 13 aydan oluştuğu ve her ayın yeniayla başladığı bir ay-güneş takvimidir. Her üç yılda bir eklenen onüçüncü ayla birlikte bir Tibet yılının güneş yılına denk düşmesi sağlanmaktadır. Ayların belirli adları yoktur. Tibet yeni yıl kutlamasına Losar adı verilir.

Her yıl bir hayvan bir elementle ilişkilendirilmektedir. Çin burçlar kuşağını andıran bu düzen aşağıdaki sırayı izler.


Yabani tavşan	Ejderha	Yılan	At	Koyun	Maymun	Kuş	Köpek	Domuz	Fare	Boğa	Kaplan

</center>

Elementler ise aşağıdaki sırayı izlemektedirler.


Ateş	Toprak	Metal	Su	Tahta

</center>

Her element biri erkek diğeri dişi olmak üzere sonraki iki yılla ilişkilendirilir. Örneğin; erkek Toprak-Ejderha yılını dişi Toprak-Yılan yılı izlerken bu yılın hemen ardından erkek Metal-At yılı gelir. Cinsiyet, hayvan adından da anlaşılabildiğinden kullanılmayabilir.

Element-hayvan eşlendirmesi her 60 yılda bir (Altmışlık döngü) yinelenir. Döngü, (dişi) Ateş-Yabani Tavşan yılı ile başlamaktadır. Bu döngüler tarih boyunca numaralandırılmışlardır. Buna göre 2013 yılı 25. döngünün (dişi) Yılan-Metal yılına karşılık gelmektedir.

Haftanın günleri

Haftanın günleri gökcisimlerine atfedilmiştir.

Gün	Tibetçe (Wylie)	Okunuşu	Nesne
Pazartesi	གཟའ་ཟླ་བ་ (gza' zla ba)	Sa da-wa	Ay
Salı	གཟའ་མིག་དམར་ (gza' mig dmar)	Sa Mik-mar	Mars
Çarşamba	གཟའ་ལྷག་པ་ (gza' lhag pa)	Sa Lhak-ba	Merkür
Perşembe	གཟའ་ཕུར་པུ་ (gza' phur bu)	Sa Phur-bu	Jüpiter
Cuma	གཟའ་པ་སངས་ (gza' pa sangs)	Sa Ba-sang	Venüs
Cumartesi	གཟའ་སྤེན་པ་ (gza' spen pa)	Sa ben-ba	Satürn
Pazar	གཟའ་ཉི་མ་ (gza' nyi ma)	Sa nyi-ma	Güneş

Nyima "Güneş", Dawa "Ay" ve Lhagpa "Merkür", sırasıyla Pazar, Pazartesi ve Çarşamba günü doğanlara verilen popüler adlardandır.

Tarihçe

Prenses Wencheng Tang Hanedanı'nın kullandığı takvimi 7. yüzyılda Tibet'e getirmiştir. Ne var ki, Tubo Hanedanı'nın çöküşünün ardından oluşan karışıklık ortamında Çin takvimlerinin ülkeye aktarımı sekteye uğramıştır.

9. yüzyılda Hindistan'a yayılan Müslümanlıktan kaçan Hint Budistler kendileriyle birlikte Hint Astronomisi'ni de Tibet'e getirmişlerdir. Tibetliler, Hint Astronomisi ile Çin takvimlerini birleştirerek kendi takvimlerini yaratmışlardır. Tibet takvimi sonraki yıllarda yapılan eklemelerle bugünkü şeklini almıştır.